شربت لاکتولوز (Lactulose) چیست؟ بررسی موارد مصرف و عوارض

شربت لاکتولوز Lactulose یکی از محصولات دارویی محبوب است که به عنوان یک پربیوتیک (باکتری مفید) در بازار معرفی شده است. لاکتولوز یک نوع فیبر قابل تغذیه است که به طور طبیعی در برخی از مواد غذایی مانند گندم، جو، سیر، پیاز و سیر قرار دارد. تحقیقات علمی نشان داده است که راه‌ های زیادی برای بهبود سلامت روده و افزایش کیفیت زندگی انسان وجود دارد. یکی از این روش‌‌ها مصرف پربیوتیک‌ها است. شربت لاکتولوز با ترکیبی از لاکتولوز و مواد غذایی طبیعی دیگر ساخته می ‌شود و به عنوان یک مکمل غذایی مفید شناخته شده است.

اشکال دارویی لاکتولوز

داروهای گیاهی و شیمیایی موجود در بازار در اشکال مختلفی مطابق با نیاز بیماران تولید می‌شود. لاکتولوز یک محلول قندی است که تنها به شکل شربت در داروسازی‌ها تولید و عرضه می‌شود. اصل کار این محلول شکل آب مانند آن است که به صورت محلول خوردنی به بدن انسان وارد شده و سبب شستشوی کامل قسمت های روده می شود. به همین جهت اکثر اشکال دارویی این محلول به شکل مایع است تا عملکرد مناسبی را برای دفع مدفوع انجام دهد.

موارد مصرف شربت لاکتولوز

شربت لاکتولوز lactulose یک ملین (ماده ای برای دفع مدفوع) است که برای درمان یبوست استفاده می‌شود. همچنین این دارو ممکن است به افزایش تعداد دفعات مدفوع در روز و تعداد روزهایی که مدفوع می کنید، کمک کند. این محلول قند ساخته بشر است و موجب اسیدی شدن روده بزرگ می شود. این فرایند سبب افزایش آب در مدفوع شده که به دفع آن کمک زیادی می کند. پس اصلی ترین موارد مصرف این محلول کاهش آمونیاک خون و کمک به دفع مدفوع با ایجاد اسهال در بدن است.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر شربت lactulose

عامل هیپراسموتیک باعث افزایش محتوای آب مدفوع، نرم شدن مدفوع، تقویت پریستالسیس و کاهش غلظت آمونیاک خون می شود. تجزیه لاکتولوز به اسیدهای آلی توسط باکتری‌های کولون، محتویات کولون را اسیدی می ‌کند و در نتیجه از انتشار آمونیاک به خون جلوگیری می ‌کند. همچنین انتشار NH3 از خون به روده را افزایش می دهد، یعنی جایی که به NH4+ تبدیل می شود. لازم بذکر است که سبب فراهمی زیستی <3٪ جذب می شود.

در متابولیسم نیز لاکتولوز جذب شده متابولیزه نمی‌شود و لاکتولوز جذب نشده به طور گسترده توسط باکتری های کولون به اسیدهای آلی متابولیزه تبدیل می شود. متابولیت ها شامل اسید لاکتیک (اصلی)، اسید فرمیک، اسید استیک (همه فعال) می باشد. دفع این شربت نیز به صورت ادرار (لاکتولوز جذب شده)، مدفوع و صفرا (لاکتولوز و متابولیت های جذب نشده) می باشد.

شربت لاکتولوز

مقدار مصرف شربت lactulose

شربت لاکتولوز (lactulose) باید مطابق با دستور پزشک (معمولا روزی یک بار) از طریق خوراکی مصرف شود. اگر مزه محلول برای شما خوشایند نیست می‌توانید برای بهبود طعم، آن را با آب میوه، آب، شیر یا یک دسر نرم مخلوط کنید. به یاد داشته باشید که هر روز آن را در ساعت مشخصی مصرف کنید. دوز بر اساس وضعیت پزشکی و وضعیت بیماری شما تعیین می شود. همچنین بعد از مصرف شربت، ممکن است تا ۴۸ ساعت در بدن شما باقی بماند و اگر عوارض و وضعیت بیماری شما بدتر شد حتما با پزشک خود مشورت کنید.

دوز فراموش شده شربت لاکتولوز

اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز بعدی را دو برابر نکنید.

زمان مصرف شربت لاکتولوز

زمان مصرف شربت لاکتولوز در بزرگسالان و کودکان متفاوت است. توجه داشته باشید که در صورت مصرف دو نوبت در روز، بین هر دور ۱۰ الی ۱۲ ساعت فاصله در نطر بگیرید. در صورتی که نوبت اول دوز را ساعت ۱۰ صبح مصرف کردید، دوز بعدی را باید ساعت ۹ الی ۱۱ شب مصرف کنید تا شربت به خوبی کار کند. همچنین می توان آن را با معده خالی یا با انواع نوشیدنی های مجاز (آب یا آبمیوه) میل کنید. در ادامه به بررسی مقدار و زمان مصرف در کودکان و بزرگسالان خواهیم پرداخت.

مقدار و زمان مصرف شربت لاکتولوز در بزرگسالان

مقدار مصرف این شربت بسته به مقدار یبوست تا ۲ بار در روز تجویز می شود. در هر دوز مصرف ۱۵ میلی گرم توسط پزشکان توصیه می شود.
در برخی بیماران خاص مانند انسفالوپاتی کبدی، مقدار دوز تا ۳ بار در روز به مقدار ۳۰ تا ۵۰ میلی افزایش می یابد.
از استفاده بی جهت و بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

مقدار و زمان مصرف لاکتولوز در کودکان

در کودکان ۱ ماه تا یک سال دو بار در روز به مقدار ۵ تا ۲۰ میلی لیتر
کودکان ۱ تا ۴ سال دو بار در روز به مقدار ۲.۵ تا ۱۰ میلی لیتر
کودکان ۵ سال به بالا دو بار در روز به مقدار ۵ میلی لیتر
نکته مهم اینجاست که این دوزها برای مصارف عمومی مطابق با دستور روی بسته قرص یا شربت است. در صورتی که بیماری یا داروی خاصی مصرف می کنید با پزشک معالج خود مشورت کنید تا دچار مشکلات و عوارض جانبی نشوید.

موارد احتیاط

قبل از مصرف شربت لاکتولوز lactulose سوابق پزشکی خود شامل مشکلات روده، معده و کبدی را یادداشت کنید. بعد از مراجعه به پزشک لیست را به او نشان دهید تا در صورت بروز هرگونه مشکل دارو را تغییر دهد. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برخی از سوابق پزشکی تاثیرگذار شامل رژیم کم گالاکتوز (مانند رژیمی که حاوی مقدار کمی از محصولات شیر یا بدون محصولات شیری است)، برخی دیگر از مشکلات روده (انسداد روده) و دیابت می باشد.

اگر دیابت دارید، این دارو ممکن است بر قند خون شما تأثیر بگذارد. قند خون خود را به طور منظم طبق دستور بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. همچنین پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما داشته باشد.
افراد مسن ممکن است در هنگام استفاده از این دارو در معرض خطر بیشتری برای از دست دادن مواد معدنی خون (مانند پتاسیم، سدیم) باشند، به خصوص اگر برای مدت طولانی از آن استفاده می کنند.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت لزوم و دستور پزشک استفاده شود.

موارد منع مصرف شربت لاکتولوز

برخی از داروها برای گروهی خاص از بیماران مانند افراد مسن، زنان باردار و بیماران خاص منع مصرف دارد. شربت لاکتولوز نیز برای گروهی از افراد که دارای مشکل آپاندیس، کم خونی، دیابت و انسداد روده هستند، منع مصرف دارد. البته در صورتی که پزشک شما تشخیص دهد که بعد از مصرف این شربت مشکلی سلامت شما را تهدید نمی کند، مصرف آن جایز خواهد بود. همچنین دقت داشته باشید که از مصرف همزمان چند ملین (ماده دفع مدفوع) خودداری کنید.

بیماران دارای مشکلات آپاندیس
کم خونی
دیابت
انسداد روده

عوارض جانبی شربت لاکتولوز (lactulose)

بیشتر داروهای گیاهی و شیمیایی مختلف بعد از استفاده سبب عوارض جانبی در شخص می‌شود. برخی از افراد بعد از مصرف شربت لاکتولوز lactulose)) گاز، نفخ، آروغ، صدای غرش یا درد معده، حالت تهوع و گرفتگی را احساس می‌کنند. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به خاطر داشته باشید که این دارو تجویز شده است زیرا پزشک شما تشخیص داده که فواید آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افراد بعد از استفاده هیچ عوارض جانبی جدی ندارند، ولی در برخی عوارض جانبی زیر پدیدار می شود.

کم آبی بدن
اسهال
فعالیت زیاد روده
هیپرناترمی
هیپوکالمی
حالت تهوع
استفراغ
گرفتگی شکم و اتساع شکم
باد گلو (آروغ زدن)
نفخ شکم

شربت لاکتولوز

تداخل دارویی لاکتولوز

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. در صورتی که قصد مراجعه به پزشک را دارید، لیستی از داروهای مورد مصرف خود تهیه کرده و به پزشک خود نشان دهید. پزشک با توجه به این داروها برای شما نسخه صادر می کند. با اینحال برخی تداخل دارویی شربت لاکتولوز شامل آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم و سایر ملین ها می باشند. بدون دستور پزشک هیچ یک از داروهای قبلی خود را قطع یا دوز آن را تغییر ندهید.

مصرف شربت لاکتولوز (lactulose) در دوران بارداری و شیردهی

تحقیقات و مطالعات زیادی در رابطه با ارتباط مصرف شربت لاکتولوز و زنان باردار وجود ندارد. با اینحال مطالعات حیوانی بر روی جاندار باردار هیچ خطری را نشان نمی دهد ولی باید با احتیاط و دستور پزشک مورد مصرف قرار گیرد. هنوز مشخص نیست که این محلول به شیر مادر وارد می‌شود و چه تاثیری بر سلامت جنین و نوزاد دارد. مطالعات حیوانی خطرات جزئی را نشان می دهد و مطالعات انسانی انجام شده هیچ خطری را نشان نمی‌دهد.

شرایط نگهداری شربت lactulose

شربت لاکتولوز lactulose در دمای اتاق و دور از نور آفتاب و رطوبت باید نگهداری شود. همچنین سعی کنید از دسترس کودکان و حیوانات دور نگه دارید و آن را منجمد نکنید زیرا باعث می‌شود که دارو خیلی غلیظ شود. همچنین هرگز آن را در حمام یا یخچال نگهداری نکنید، زیرا سبب فاسد و تیره شدن محلول خواهد شد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.

کلام آخر در مورد شربت لاکتولوز

در این مقاله از به معرفی شربت لاکتولوز پرداختیم. به طور خلاصه، شربت لاکتولوز lactulose به عنوان یک پربیوتیک مفید و مؤثر شناخته شده است که در بهبود سلامت روده و افزایش کیفیت زندگی انسان کمک زیادی می کند. به دلیل خواص بالا در زمان یبوست می توان آن را یک انتخاب مفید برای بهبود و تقویت سیستم گوارشی مد نظر قرار داد. یا اینحال از مصرف سرخود و بی رویه این محصول در زمان یبوست خودداری کنید. در زمان بیماری یا هر مشکلی بهترین کار مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان بیماری است.

منبع سایت: Medscpae