قرص تاوانکس چیست؟ موارد مصرف قرص تاوانکس یا لووفلوکساسین (levofloxacin)

یکی از این داروهای مهمی که در عرصه پزشکی و بهداشت کاربرد بسیار دارد، قرص لووفلوکساسین یا تاوانکس است. levofloxacin یک آنتی‌بیوتیک از خانواده کینولون‌ها به شمار می‌آید که به عنوان یک درمان مؤثر برای عفونت‌های باکتریایی در انسان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به واسطه مکانیسم عمل منحصر به فرد خود توانسته است جایگزینی مناسب برای درمان بسیاری از عفونت‌ها باشد.

اشکال دارویی تاوانکس (لووفلوکساسین)

شرکت‌های داروسازی تاوانکس را براساس نیاز بیماران و پزشکان در اشکال دارویی مختلفی تولید می‌کنند. هریک از این اشکال دارای کاربرد و نسخه‌ای متفاوت است. اشکال این دارو شامل پیش مخلوط با تزریق آماده استفاده در اندازه ۲۵۰ میلی گرم / ۵۰ میلی لیتر، ۵۰۰ میلی گرم / ۱۰۰ میلی لیتر و ۷۵۰ میلی گرم / ۱۵۰ میلی لیتر، محلول خوراکی ۲۵ میلی گرم در میلی لیتر قرص معمولی ۲۵۰ میلی گرم، ۵۰۰ میلی گرم و ۷۵۰ میلی گرم می باشد. پزشک با توجه به شرایط بیماری و سوابق پزشکی اشکال دارویی مختلف این دارو را تجویز می‌کند.

موارد مصرف قرص تاوانکس

موارد مصرف قرص تاوانکس بسیار گسترده است، این دارو در پنومونی اکتسابی از جامعه، پنومونی بیمارستانی (ذات‌الریه)، سینوزیت حاد باکتریایی، تشدید باکتریایی حاد برونشیت مزمن، سیاه زخم استنشاقی، عفونت‌های پوست، پروستاتیت باکتریایی مزمن، عفونت‌های پیچیده دستگاه ادراری و پیلونفریت حاد، عفونت‌های مجاری ادراری بدون عارضه، طاعون، آکنه ولگاریس (خارج از برچسب)، اپیدیدیمیت (خارج از برچسب)، عفونت‌های ریوی سودوموناس آئروژینوزا (یتیم) و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو برای درمان عفونت‌های باکتریایی چشم نیز استفاده می‌شود. لووفلوکساسین متعلق به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان آنتی بیوتیک‌های کینولون است.

موارد مصرف لووفلوکساسین در بزرگسالان

پنومونی اکتسابی از جامعه
پنومونی بیمارستانی (ذات‌الریه)
سینوزیت حاد باکتریایی
تشدید باکتریایی حاد برونشیت مزمن
سیاه زخم استنشاقی
عفونت‌های پوست
پروستاتیت باکتریایی مزمن
عفونت‌های پیچیده دستگاه ادراری و پیلونفریت حاد
عفونت‌های مجاری ادراری بدون عارضه
طاعون
آکنه ولگاریس (خارج از برچسب)
عفونت‌های ریوی سودوموناس آئروژینوزا (یتیم)
اپیدیدیمیت (خارج از برچسب)

لووفلوکساسین

موارد مصرف لووفلوکساسین در کودکان

سیاه زخم استنشاقی
طاعون
رینوسینوزیت حاد باکتریایی (خارج از برچسب)
پنومونی اکتسابی از جامعه (خارج از برچسب)

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر levofloxacin

مکانیسم عمل داروی لووفلوکساسین levofloxacin فعالیت DNA گیراز را مهار می‌کند که به نوبه خود باعث شکستن رشته‌های DNA می‌شود. این دارو تک درمانی خوب با پوشش طولانی در برابر سودوموناس spp و همچنین فعالیت عالی در برابر پنوموکوک را به عمل می‌آورد. این محصول دارای فراهمی زیستی ۹۹% و توزیع غلظت مایع مغزی نخاعی ۱۵ درصد از سطح سرمی است. غلظت بالا در پروستات، بافت‌های زنان، سینوسی، شیر مادر، بزاق به دست می‌آید. همچنین دفع آن پس از مصرف خوراکی، ۸۷٪ به عنوان داروی بدون تغییر در ادرار و <4٪ در مدفوع در ۷۲ ساعت بازیابی می‌شود.

مقدار مصرف داروی levofloxacin

قرص لووفلوکساسین برای کودکان مبتلا به سیاه زخم یا طاعون استنشاقی که وزن آن‌ها کمتر از ۳۰ کیلوگرم است به دلیل محدودیت‌های قوت موجود، تجویز نمی‌شود. همچنین فرمول‌های جایگزین این دارو برای بیماران کودک با وزن کمتر از ۳۰ کیلوگرم در نظر گرفته می‌‍شود. مقدار مصرف این محصول در بزرگسالان و کودکان بسیار متفاوت است. به همین جهت در ادامه مقدار و زمان مصرف را به صورت مجزا برای شما شرح خواهیم داد.

مقدار مصرف لووفلوکساسین در بزرگسالان

برای درمان پنومونی اکتسابی از جامعه ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز یا ۷۵۰ میلی گرم یکبار در روز
پنومونی بیمارستانی ۷۵۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۷ الی ۱۴ روز
سینوزیت حاد باکتریایی ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۱۰ الی ۱۴ روز یا ۷۵۰ میلی گرم یک بار در روز به مدت ۵ روز
تشدید باکتریایی حاد برونشیت مزمن ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۷ روز
سیاه زخم استنشاقی ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۶۰ روز
برای عفونت‌های پوست بدون عارضه ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۷-۱۰ روز و برای عفونت پوست باعارضه ۷۵۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۷-۱۴ روز
پروستاتیت باکتریایی مزمن ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۲۸ روز
عفونت‌های پیچیده دستگاه ادراری و پیلونفریت حاد ۲۵۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۱۰ روز یا ۷۵۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۵ روز
عفونت‌های مجاری ادراری بدون عارضه ۲۵۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۳ روز
لووفلوکساسین levofloxacin برای درمان و پیشگیری از طاعون، از جمله طاعون پنومونی و سپتی سمیک، ناشی از یرسینیا پستیس در بزرگسالان و بیماران کودکان ۶ ماهه یا بالاتر استفاده می‌شود. دوز مصرفی پیشنهادی ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۱۰-۱۴ روز
آکنه ولگاریس (خارج از برچسب) ۱۰۰ میلی گرم هر ۸ ساعت به مدت ۴ هفته
اپیدیدیمیت (خارج از برچسب) ۵۰۰ میلی گرم در روز به مدت ۱۰ روز

مقدار مصرف لووفلوکساسین در کودکان

برای درمان سیاه زخم استنشاقی در کودکان بالای ۶ ماه و کمتر از ۵۰ کیلوگرم، مصرف ۸ میلی گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۶۰ روز، در اسرع وقت پس از مواجهه توصیه می‌شود. برای افراد بیشتر از ۵۰ کیلوگرم ۵۰۰ میلی گرم یکبار در روز به مدت ۶۰ روز، در اسرع وقت پس از قرار گرفتن در معرض بیماری باید استفاده شود.
این دارو برای درمان و پیشگیری از طاعون، از جمله طاعون پنومونی و سپتی سمیک، ناشی از یرسینیا پستیس در بزرگسالان و بیماران کودکان ۶ ماهه یا بالاتر توصیه می‌شود.
رینوسینوزیت حاد باکتریایی (خارج از برچسب) ۱۰-۲۰ میلی گرم در روز هر ۸ ساعت تجویز می‌شود.
پنومونی اکتسابی از جامعه (خارج از برچسب) در سنین ۶ ماه تا کمتر از ۵ سال ۸ الی ۱۰ میلی گرم هر ۱۲ ساعت، در سنین ۵ الی ۱۶ سال ۸ الی ۱۰ میلی گرم در روز به مدت ۱۰ روز که نباید از ۷۵۰ میلی گرم در روز تجاوز کند.

زمان مصرف داروی تاوانکس

در بخش بالا (مقدار مصرف لووفلوکساسین در کودکان و بزرگسالان) به بررسی کامل مقدار و زمان مصرف این دارو در بیماری‌های مختلف پرداخته شد. توجه داشته باشید که مقدار مصرف بیان شده مربوط به مصارف عمومی این دارو است و در صورتی که بیماری زمینه‌ای، سوابق پزشکی یا داروی خاصی مصرف می‌کنید، از استفاده بدون دستور پزشک خودداری کنید. زمان و مقدار مصرف باید توسط پزشک یا داروساز تجویز و استفاده شود.

موارد احتیاط

بیماران باید برای استفاده از قرص لووفلوکساسین (levofloxacin) حتما از پزشک خود نسخه دریافت کنند. از مصرف بی‌رویه و بی‌جهت این دارو اکیدا خودداری کنید، زیرا این محصول دارای موارد احتیاط و منع مصرف زیادی است. برای مثال در واکنش‌های آنافیلاکتیک، واکنش‌های پوستی آلرژیک، مسمومیت کلیوی و خونی، سمیت کبدی، نوروپاتی محیطی، بیماران با سن بالا و کودکان با احتیاط زیادی مصرف شود. در صورتی که سوابق پزشکی خاصی دارید در زمان مراجعه به پزشک با او در میان بگذارید.

در مسمومیت‌های خونی و کلیوی با احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی که معمولاً مشاهده می‌شود شامل تاندونیت، پارگی تاندون، آرترالژی، میالژی، نوروپاتی محیطی و اثرات سیستم عصبی مرکزی (توهم، اضطراب، افسردگی، بی‌خوابی، سردردهای شدید و گیجی) است. این واکنش‌ها می‌توانند ظرف چند ساعت تا چند هفته پس از شروع درمان رخ دهند.
خطر ابتلا به تاندونیت و پارگی تاندون مرتبط با فلوروکینولون در بیماران بالای ۶۰ سال، در بیمارانی که داروهای کورتیکواستروئید مصرف می‌کنند و در بیمارانی که پیوند کلیه، قلب یا ریه دارند، افزایش می‌یابد.
نور بیش از حد خورشید ممکن است منجر به سمیت نوری متوسط تا شدید شود. (در صورت مصرف چشمی)
هیپوگلیسمی کشنده در بیماران مسن با یا بدون دیابت گزارش شده است.
استفاده طولانی مدت ممکن است منجر به عفونت قارچی یا باکتریایی شود.
در درمان طولانی مدت، ارزیابی‌های دوره‌ای از عملکرد سیستم اندام (به عنوان مثال، کلیه، کبد، خون‌ساز) انجام دهید.
بیماران اطفال ممکن است افزایش بروز اختلالات اسکلتی یا عضلانی (مانند آرترالژی، آرتریت، تاندونوپاتی، ناهنجاری راه رفتن) را تجربه کنند.
اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل (CDAD) گزارش شده است. در صورت مشکوک یا تایید CDAD، مصرف مداوم آنتی‌بیوتیکی مورد نظر را قطع کنید.
تجویز آنتی‌بیوتیک در صورت عدم وجود عفونت باکتریایی اثبات شده یا مشکوک قوی یا نشانه‌های پیشگیری‌کننده، بعید است که برای بیمار مفید باشد.

موارد منع مصرف قرص لووفلوکساسین

از آنجایی که خطر این عوارض جانبی جدی به طور کلی بیشتر از فواید آن برای بیماران مبتلا به سینوزیت حاد باکتریایی، تشدید حاد برونشیت مزمن و عفونت‌های ادراری بدون عارضه است، فلوروکینولون‌ها باید برای استفاده در بیماران مبتلا به این شرایط که هیچ گزینه درمانی جایگزینی ندارند، رزرو شود. همچنین ممکن است ضعف عضلانی را در بیماران مبتلا به میاستنی گراویس تشدید کند. در بیماران با سابقه شناخته‌شده میاستنی گراویس باید از مصرف فلوروکینولون‌ها (آنتی‌بیوتیک‌) اجتناب شود.

عوارض جانبی جدی و محدودیت‌های استفاده فلوروکینولون‌های (آنتی‌بیوتیک‌) خوراکی و تزریقی با عوارض جانبی ناتوان‌کننده تاندون‌ها، عضلات، مفاصل، اعصاب و سیستم عصبی مرکزی مرتبط هستند.
فلوروکینولون‌ها (آنتی‌بیوتیک‌) با عوارض جانبی ناتوان‌کننده و بالقوه غیرقابل برگشتی مانند تاندونیت و پارگی تاندون، نوروپاتی محیطی و اثرات CNS مرتبط هستند.
از مصرف فلوروکینولون‌های سیستمیک در بیمارانی که هر یک از این عوارض جانبی جدی را تجربه می‌کنند، خودداری کنید.

عوارض جانبی قرص تاوانکس (levofloxacin)

تمامی داروهای شیمیایی و حتی گیاهی بعد از مصرف شامل عوارض جانبی در افراد می‌شود. اگر هر یک از عوارض جانبی در شما ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی و… فوراً به پزشک مراجعه کنید. برخی از مهم‌ترین عوارض جانبی قرص تاوانکس شامل موارد زیر می باشد.

حالت تهوع
سردرد و سرگیجه
اسهال و یبوست
بی خوابی
سوء‌هاضمه
راش
استفراغ
درد قفسه‌سینه و تنگی‌نفس
خستگی و درد
خارش
واژینیت

قرص تاوانکس

تداخل دارویی قرص تاوانکس

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. بیماران قبل از مراجعه به پزشک لیستی از داروهای گیاهی و شیمیایی مورد استفاده خود تهیه کنید و به پزشک خود نشان دهید. با این حال، مصرف داروهایی مانند داروهای ضداسید حاوی آلومینیم، کلسیم، منیزیم، دیدانوزین، سولفات آهن، سوکرالفیت و روی می‌تواند جذب قرص لووفلوکساسین را مختل کند. هیچ دارویی را بدون دستور پزشک قطع نکرده و از مصرف بی‌رویه این محصول پرهیز کنید.

مصرف قرص لووفلوکساسین (levofloxacin) در دوران بارداری و شیردهی

مطالعات محدود منتشر شده نشان نداده است که لووفلوکساسین levofloxacin خطر نقص مادرزادی عمده، سقط جنین یا پیامدهای نامطلوب مادر یا جنین را افزایش دهد. بررسی و داده‌های حیوانی تجویز خوراکی به موش‌ها و خرگوش‌های باردار در طول اندام‌زایی در دوزهای ۹.۴ برابر و ۱.۱ برابر حداکثر دوز توصیه‌شده برای انسان (MRHD)، به ترتیب منجر به تراتوژنیس (اثر در جنین) نشد. با این حال در صورتی که فواید آن بیشتر از خطرات باشد، باید با احتیاط مصرف شود. این دارو زمانی که داروی مشابه و بهتری در دسترس نیست می‌توان استفاده کرد.

تاثیر قرص لووفلوکساسین در شیردهی

داروی تاوانکس به دنبال تزریق داخل وریدی و خوراکی در شیر انسان وجود دارد. هیچ اطلاعاتی در مورد تأثیرات بر تولید شیر یا نوزاد شیرخوار در دسترس نیست. به دلیل احتمال عوارض جانبی جدی، بهتر است مادر و نوزاد تا دو روز بعد از مصرف زیر نظر قرار گیرند. همچنین به مادران شیرده توصیه می‌شود که شیردهی را در طول درمان و دو روز بعد از مصرف متوقف کنند. در صورت استفاده برای سیاه زخم استنشاقی با در نظر گرفتن خطرات و فواید، می‌توان از این دارو استفاده کرد.

شرایط نگهداری داروی levofloxacin

لووفلوکساسین باید در دمای اتاق به دور از گرما، نور و رطوبت نگهداری شود. تمامی داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری کنید. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید. از ریختن دارو به داخل دستشویی، خیابان و فاضلاب خودداری کنید.

کلام آخر قرص لووفلوکساسین

همان طور که در این مقاله از شرح دادیم، از مزایای اصلی قرص لووفلوکساسین (levofloxacin) می‌توان به طیف وسیعی از فعالیت ضدباکتریایی در مقابل انواع میکروارگانیسم‌ها، جذب خوب دارو از دستگاه گوارش و طول مدت عمل اثر در بدن اشاره کرد. همچنین، این دارو به عنوان یک انتخاب مؤثر در درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی، ادراری، پوست و بافت‌های نرم شناخته شده است. با این حال، مصرف این محصول نیز ممکن است با معایبی همراه باشد. از جمله این معایب می‌توان به احتمال بروز عوارض جانبی مانند عفونت‌های قارچی، تاثیر بر روی باکتری‌های مفید در روده و نیز محدودیت‌ها در مصرف در برخی افراد با سوابق پزشکی اشاره کرد.

منبع سایت: Medscape