پولیپ‌های معده برآمدگی‌های داخل مجرای بافت مخاطی یا زیر مخاطی هستند. آن‌ها عموما بدون علامت هستند و به همین ترتیب، معمولا به طور اتفاقی در آندوسکوپی فوقانی یافت می‌شوند. در حالی که این ضایعات معمولا خوش خیم هستند، دارای پتانسیل ایجاد دیسپلازی موضعی و پیشرفت به سرطان مهاجم هستند. این خطر را می‌توان با درک صحیح و مدیریت پولیپ معده کاهش داد. در ادامه به بررسی پولیپ معده می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانیم
پولیپ معده چیست؟
پولیپ‌های معده ضایعاتی هستند که در لایه داخلی معده شما قرار دارند. به این نوع پولیپ‌ها پولیپ شکم نیز می‌گویند. پولیپ‌ها نوعی تومور هستند که از پوشش مخاطی داخل اندام‌های توخالی شما، مانند آن‌هایی که در دستگاه گوارش شما هستند، رشد می‌کنند. پولیپ‌های معده معمولا خوش خیم هستند، اما برخی از آن‌ها می‌توانند سرطانی شوند.
آیا پولیپ معده جدی است؟
بسیاری از انواع پولیپ معده پتانسیل سرطانی کمی دارند یا اصلا به این مرحله نمی‌رسند. برخی از انواع آن‌ها پیش سرطانی هستند، بنابراین معمولا وقتی پزشک آن‌ها را پیدا می‌کند، هنوز سرطانی نیستند. پولیپ‌ها مدت زیادی طول می‌کشد تا به سرطان تبدیل شوند. پزشک در این شرایط آن‌ها را حذف می‌کنند تا از این اتفاق جلوگیری کنند.
انواع پولیپ معده
رایج‌ترین انواع پولیپ‌های معده، پولیپ‌های اپیتلیال هستند، به این معنی که از بالاترین لایه پوشش معده شما (اپیتلیوم) رشد می‌کنند. انواع کمتر رایج می‌توانند از لایه‌های عمیق‌تر دیواره معده شما شروع شده و از طریق لایه‌های بالایی بیرون بزنند. به این نوع پولیپ ها، پولیپ‌های مزانشیمی می‌گویند.
پولیپ‌های اپیتلیال معده عبارتند از:
- پولیپ غده فاندیک
- پولیپ هایپرپلاستیک
- پولیپ آدنوماتوز
- تومورهای عصبی غدد معده
- پولیپ هامارتوماتوز
پولیپ غده فاندیک
پولیپ غده فاندیک رایج‌ترین پولیپ‌های معده هستند که معمولاً به صورت پراکنده در قسمت بالای معده شما (فندوس) ظاهر می‌شوند. هنگامی که به این شکل ظاهر می‌شوند، پتانسیل سرطانی کمی دارند یا اصلاً وجود ندارد. با این حال، گاهی اوقات می‌توانند در تعداد بیشتری با سندرم‌های سرطان ارثی نادر، از جمله پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و آدنوکارسینوم معده و پولیپوز پروگزیمال معده (GAPPS) رخ دهند. در این موارد، آن‌ها به احتمال زیاد پیش سرطانی هستند.
پولیپ هایپرپلاستیک
پولیپ هایپرپلاستیک دومین پولیپ رایج معده هستند و همچنین پتانسیل سرطانی کمی دارند. آن‌ها معمولاً با التهاب معده شما (گاستریت) همراه هستند. با این حال، گاهی اوقات می‌توانند همزمان با سرطان دیگری رخ دهند و می‌توانند به عنوان یک علامت هشدار در نظر گرفته شوند. هنگامی که ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی آن‌ها را پیدا می‌کنند، از مخاط اطراف نمونه برداری می‌کنند تا سرطان را بررسی کنند.
پولیپ آدنوماتوز (آدنوم)
حدود ۱۰ درصد از پولیپ‌های معده آدنوم هستند که آن‌ها را به شایع‌ترین نوع پیش سرطانی تبدیل می‌کند. آن‌ها معمولاً پراکنده و منفرد هستند. اما گاهی اوقات می‌توانند در تعداد بیشتری در ارتباط با پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) رخ دهند. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی وقتی این پولیپ‌ها را پیدا کردند آن‌ها را برداشته و آن‌ها را برای تعیین پتانسیل سرطانی آن‌ها بررسی می‌کنند.
تومورهای عصبی غدد معده (تومورهای کارسینوئید)
تومورهای کارسینوئید از سلول‌های عصبی غدد درون ریز در پوشش معده شما رشد می‌کنند. آن‌ها ۱٪ از تمام تومورهای معده را تشکیل می‌دهند و می‌توانند سرطانی یا خوش خیم باشند. چهار نوع متمایز وجود دارد و هر کدام دارای پیش آگهی (چشم انداز) کمی متفاوت هستند. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی نوع آن را برای قضاوت در مورد پتانسیل سرطانی آن شناسایی می‌کنند.
پولیپ هامارتوماتوز (هامارتوما)
هامارتوما ۱ درصد از پولیپ‌های معده را تشکیل می‌دهد. آن‌ها می‌توانند به صورت پراکنده یا با برخی از سندرم‌های ارثی نادر، از جمله سندرم Peutz-Jeghers، سندرم پولیپوز نوجوانان و سندرم تومور هامارتوم PTEN ظاهر شوند. هنگامی که آن‌ها به صورت پراکنده ظاهر می‌شوند، اغلب منفرد و خوش خیم هستند. در سندرم‌ها به تعداد ظاهر می‌شوند و دارای پتانسیل سرطانی هستند.
پولیپ‌های مزانشیمی معده عبارتند از:
- پولیپ فیبروم التهابی
- تومورهای استرومایی دستگاه گوارش (GIST)
- لیومیوم
پولیپ فیبروم التهابی
پولیپ‌های فیبروم التهابی تومورهای خوش خیم و نادری هستند که منشا آن‌ها هنوز مورد بحث است. آن‌ها گاهی اوقات گرانولوم نامیده می‌شوند، که مجموعه‌ای از سلول‌های ایمنی هستند که توسط یک واکنش التهابی ایجاد می‌شوند. آن‌ها معمولا منفرد و کوچک هستند، اما زمانی که بزرگ شوند می‌توانند مشکلاتی ایجاد کنند. در معده شما، یک بزرگ به طور بالقوه می‌تواند خروجی در پایین (پیلور) را مسدود کند.
تومورهای استرومایی دستگاه گوارش (GIST)
GIST تومورهای پیش سرطانی نادری هستند که از عمیق‌ترین لایه پوشش معده (عضلانی پروپریا) شروع می‌شوند. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی وقتی آن‌ها را پیدا کردند آن‌ها را حذف می‌کنند. برداشتن این تومورها معمولاً نیاز به یک روش جداگانه دارد، مانند برداشتن مخاط آندوسکوپی (EMR) یا تشریح آندوسکوپی زیر مخاطی (ESD).
لیومیوم
این تومورهای نادر ماهیچه صاف می‌توانند در عضله پروپریا ایجاد شوند و به صورت توده‌هایی در سطح پوشش معده ظاهر شوند. آن‌ها گاهی اوقات می‌توانند سرطانی باشند (لیومیوسارکوم). آن‌ها ممکن است نیاز به یک روش جداگانه برای حذف آن‌ها داشته باشند.
علائم پولیپ معده
بیشتر پولیپ‌های معده هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. آن‌ها معمولاً به طور تصادفی در طول امتحانی که به دلایل دیگری دارید کشف می‌شوند. با این حال، برخی از انواع پولیپ‌ها می‌توانند خونریزی کنند. و به ندرت، برخی از انواع می‌توانند به اندازه‌ای بزرگ شوند که باعث ایجاد انسداد شوند. این رویدادها ممکن است مجموعه‌ای از علائم را ایجاد کنند.
خونریزی
شما خونریزی در دستگاه گوارش خود احساس نمی‌کنید، اما اگر خونریزی زیادی داشته باشید، ممکن است علائم خون را در مدفوع خود مشاهده کنید. (خونریزی دستگاه گوارش فوقانی بیشتر از مدفوع قرمز رنگ باعث ایجاد مدفوع سیاه و قیری می‌شود.) با گذشت زمان، حتی ممکن است خون کافی برای ایجاد کم خونی با علائمی مانند رنگ پریدگی، ضعف و خستگی از دست بدهید.
انسداد
یک پولیپ به اندازه‌ای بزرگ که در سیستم گوارش شما تداخل ایجاد کند ممکن است علائمی مانند حالت تهوع، سوء هاضمه و درد معده ایجاد کند. هنگامی که روی شکم خود فشار می‌دهید ممکن است احساس حساسیت کنید. اگر پولیپ در واقع راه خروجی معده شما را مسدود کند، ممکن است استفراغ کنید، اشتهای خود را از دست بدهید و وزن کم کنید.
پولیپ معده چه شکلی است؟
انواع مختلف پولیپ معده می‌توانند به شکل‌های متفاوتی به نظر برسند. برخی پیازدارتر هستند و برخی دیگر نسبتاً صاف هستند. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی، پولیپ‌های پهن و اندکی برجسته را به عنوان «بی حرکت» و پولیپ‌هایی با سر و ساقه را به عنوان «پایه دار» توصیف می‌کنند. برخی از انواع ممکن است زخم‌هایی روی سطح داشته باشند که ممکن است خونریزی کند.
اندازه پولیپ‌ها از یک میلی متر تا چند سانتی متر متغیر است. اکثر آن‌ها در سمت کوچکتر هستند زیرا آن‌ها بسیار کند رشد می‌کنند. پولیپ‌های بزرگتر به دلیل مسن‌تر بودن بیشتر احتمال دارد سرطانی شوند. اما ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اغلب نمی‌توانند سرطانی بودن آن‌ها را بدون بررسی زیر میکروسکوپ تشخیص دهند.
علل پولیپ معده
پولیپ‌های معده که مربوط به سندرم‌های ارثی هستند، اختلالات ژنتیکی هستند. اما پولیپ‌های پراکنده معده به دلیل ترکیبی از ژنتیک و عوامل دیگر ایجاد می‌شوند. یعنی جهش‌های ژنتیکی مختلف انواع مختلفی از پولیپ‌ها را ایجاد می‌کنند، اما به نظر می‌رسد عوامل دیگری در ایجاد این جهش‌ها دخیل باشند.
برخی از محرک‌هایی که محققان مشاهده کرده‌اند عبارتند از:
- گاستریت مزمن
- مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)
گاستریت مزمن
گاستریت، التهاب مخاط معده، می‌تواند فرسایشی یا غیر فرسایشی باشد. گاستریت فرسایشی شایع‌تر است و معمولاً در اثر فرسایش شیمیایی یا عفونت مزمن مانند هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود. گاستریت غیر فرسایشی می‌تواند منجر به آتروفی پوشش معده شما شود (گاستریت آتروفیک) که باعث تغییرات سلولی مختلف می‌شود. هر دو نوع مربوط به تومورهای مختلف، به ویژه پولیپ هایپرپلاستیک، آدنوم ها، فیبروم‌های التهابی و تومورهای عصبی غدد درون ریز هستند.
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)
مهارکننده‌های پمپ پروتون معمولاً برای کاهش اسید معده برای افراد مبتلا به سوء هاضمه مزمن و رفلاکس اسید تجویز می‌شود. استفاده از آن‌ها اغلب برای مدت طولانی می‌تواند در نحوه عملکرد پوشش معده شما اختلال ایجاد کند. هنگامی که دارو از تولید اسید سلول‌های خاصی جلوگیری می‌کند، سلول‌های دیگر شروع به تولید بیش از حد اسید می‌کنند تا آن را جبران کنند. این یک علت شایع پولیپ غده فوندیک خوش خیم و همچنین گاهی اوقات تومورهای عصبی غدد معده است.
پولیپ معده چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اکثر پولیپ‌های معده در طول معاینه آندوسکوپی فوقانی (EGD) کشف می‌شوند. متخصص گوارش یا جراح که معاینه را انجام می‌دهد، نمونه‌های بافتی (بیوپسی) یا برداشتن پولیپ‌ها (پلیپکتومی) را برای مطالعه بیشتر انجام می‌دهد. یک آسیب‌شناس آن‌ها را برای تشخیص نوع و سرطانی بودن آن‌ها بررسی می‌کند.
درمان پولیپ معده چیست؟
درمان بستگی به نوع پولیپ شما و ماهیت آن پولیپ دارد. ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- برداشتن پولیپ معده
- غربالگری پولیپ اضافی
- درمان برای شرایط مرتبط
برداشتن پولیپ معده
ممکن است پزشک شما پولیپ‌های معده شما را در طول معاینه آندوسکوپی فوقانی (پلی پکتومی) برداشته باشد. اما گاهی اوقات آن‌ها باید به دنبال پولیپ‌های اضافی یا برداشتن آن‌ها باشند. برخی از پولیپ‌های سخت یا عمیق‌تر ممکن است به تکنیک‌های خاصی برای برداشتن آن‌ها نیاز داشته باشند، مانند EMR، ESD یا به ندرت جراحی.
غربالگری‌های اضافی
اگر پزشک شما پولیپ‌های پیش سرطانی یا سرطانی را پیدا کرده و برداشته است، می‌خواهد مطمئن شود که به زودی دوباره پولیپ‌های جدید را بررسی می‌کند. آن‌ها برنامه‌ای از غربالگری‌های منظم را بر اساس نوع و ماهیت پولیپ‌هایی که پیدا کردند توصیه می‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است بخواهند پاسخ شما به درمان را ردیابی کنند.
سایر درمان‌ها
گاهی اوقات، پولیپ معده اولین علامت شما است که نشان می‌دهد گاستریت یا بیماری قابل درمان دیگری دارید. ارائه دهنده شما این شرایط را همراه با پولیپ شما برطرف خواهد کرد. در برخی موارد، پولیپ‌هایی که به طور مستقیم با عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا استفاده از مهارکننده‌های پمپ پروتون مرتبط هستند، با درمان از بین می‌روند.
سخن پایانی
در این مطلب از به بررسی پولیپ معده پرداختیم. پولیپ معده یک مشکل شایع است که ممکن است بیماری‌های معده را ایجاد کند. شناخت علایم، عوامل خطر، تشخیص و درمان این بیماری می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی کمک کند و سلامتی معده را حفظ کند.